مدرسه پل ارتباط خانواده و جامعه
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ با فرارسیدن مهر و نواختن دوباره زنگ مدرسه، جامعه ما شاهد رویدادی است که فراتر از یک تقویم تحصیلی ساده است. بازگشایی مدارس، نقطه تلاقی سه عرصه مهم آموزشی، فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌آید و اثر آن بر نسل آینده و کلیت جامعه عمیق و چندلایه است.
بیشتر بخوانید
۱. بعد آموزشی: احیای یادگیری عمیق و مهارت‌های پایه
مدرسه، نخستین و مهم‌ترین نهاد رسمی برای آموزش منظم است. بازگشت به کلاس‌های حضوری، فرصتی دوباره برای تجربه‌ی یادگیری چهره‌به‌چهره فراهم می‌کند؛ تجربه‌ای که در دوران آموزش مجازی تا حد زیادی کمرنگ شده بود. ارتباط مستقیم معلم و دانش‌آموز نه‌تنها کیفیت انتقال مفاهیم علمی را افزایش می‌دهد، بلکه امکان تشخیص به‌موقع ضعف‌ها و تقویت مهارت‌های پای از سواد خواندن و نوشتن تا حل مسئله را میسر می‌سازد.
از سوی دیگر، مدرسه محل تمرین کار گروهی و تفکر انتقادی است. دانش‌آموزان در فعالیت‌های کلاسی، مناظره‌ها، پروژه‌های علمی و کارهای عملی می‌آموزند که یادگیری فقط حفظ مطالب کتاب نیست، بلکه فرایندی مشارکتی و خلاقانه است. چنین محیطی می‌تواند شکاف‌های آموزشی ناشی از سال‌های آموزش از راه دور را جبران کند و انگیزه یادگیری مادام‌العمر را در نسل جوان زنده نگه دارد.
۲. بعد فرهنگی: بازآفرینی هویت جمعی و ارزش‌های بومی
مدرسه یکی از اصلی‌ترین میدان‌های انتقال فرهنگ و هویت ملی است. برنامه‌های صبحگاهی، جشن‌های مذهبی و ملی، آیین‌های سنتی و حتی گفتگوهای غیررسمی زنگ تفریح، همگی به شکل‌گیری حافظه فرهنگی مشترک کمک می‌کنند.
در سال‌های اخیر، نفوذ شبکه‌های اجتماعی و دسترسی بی‌مرز به محتوای جهانی، خطر فاصله گرفتن نوجوانان از ریشه‌های فرهنگی خود را افزایش داده است. بازگشایی مدارس، فرصتی دوباره برای پیوند نسل جدید با ارزش‌های بومی و ملی فراهم می‌آورد. معلمان در این میان نقش کلیدی دارند؛ آنان با استفاده از شیوه‌های نوین تدریس، می‌توانند مفاهیم هویت، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و همبستگی ملی را به شیوه‌ای جذاب و اثرگذار منتقل کنند.
همچنین، حضور دانش‌آموزان از قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف در یک کلاس، تمرینی عملی برای احترام به تنوع و یادگیری همزیستی مسالمت‌آمیز است؛ مهارتی که در جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
۳. بعد اجتماعی: تمرین زندگی جمعی و پرورش مهارت‌های بین‌فردی
مدرسه نخستین عرصه رسمی «زندگی اجتماعی» است. در این فضا، کودکان و نوجوانان می‌آموزند چگونه با دیگران تعامل کنند، اختلاف‌نظرها را مدیریت کنند، همکاری و رقابت سالم داشته باشند و مسئولیت‌پذیر باشند.
پس از دوران همه‌گیری کرونا که موجب انزوا و افت مهارت‌های ارتباطی بسیاری از دانش‌آموزان شد، بازگشت به محیط مدرسه اهمیت دوچندانی دارد. تعاملات روزمره در کلاس، حیاط مدرسه و فعالیت‌های فوق‌برنامه، بستری است برای پرورش هوش هیجانی، افزایش اعتمادبه‌نفس و شکل‌گیری دوستی‌های پایدار.
علاوه بر این، مدرسه پلی میان خانواده و جامعه است. والدین، معلمان و مدیران با برگزاری نشست‌ها و برنامه‌های مشترک، شبکه‌ای حمایتی ایجاد می‌کنند که سلامت روانی و رشد اجتماعی دانش‌آموز را تقویت می‌کند. این همکاری، به‌ویژه در مواجهه با چالش‌های امروز مانند استفاده از فضای مجازی، فشار همسالان و اضطراب‌های تحصیلی، نقش اساسی ایفا می‌کند.
۴. ضرورت نگاه جامع
برای بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی مدارس، سیاست‌گذاران و مدیران باید نگاهی جامع و آینده‌نگر داشته باشند. به‌روزرسانی برنامه‌های درسی، ارتقاء مهارت‌های معلمان، استفاده از فناوری‌های آموزشی نوین و فراهم‌کردن محیطی ایمن و شاداب، از جمله اقداماتی است که می‌تواند کیفیت این بازگشت را تضمین کند.
والدین نیز باید بازگشایی مدارس را نه پایان مسئولیت، بلکه آغاز همکاری دوباره با نظام آموزشی بدانند. گفتگوی روزانه با فرزندان، همراهی در انجام تکالیف و توجه به وضعیت روانی آنان، مکمل تلاش‌های مدرسه است.
نویسنده: حمدالله مرادی، فعال رسانه.
انتهای خبر/